پیشگیری از بارداری بعد از سقط
چهارشنبه 2 اسفند 1402
با وجود پیشرفت‌هایی که در تکنولوژی پیشگیری از بارداری صورت گرفته، حاملگی‌های ناخواسته همچنان منجر به میلیون‌ها مورد سقط خودبه‌خودی و داوطلبانه، تولّدهای ناخواسته و حاملگی‌های نابه‌جا در ایالات متّحده و سرتاسر جهان شده است. نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی با میزان بالای حاملگی‌های ناخواسته و سقط‌های القاشده، به‌خصوص در میان نوجوانان همراه است.
پیشگیری از بارداری نقش مهمّی در تصحیح نابرابری‌ها و محافظت از سلامت زنان ایفا می‌کند. هیچ‌زمانی مهم‌تر از دوران بلافاصله پس از سقطِ القاشده نیست. نوجوانان بیشتر پذیرای مشاوره در زمینۀ پیشگیری از بارداری هستند که بلافاصله پس از سقطِ القاشده ارائه می‌شود.
موانع در برابر استفادۀ مؤثّر از روش‌های پیشگیری در سرتاسر جهان متفاوت است. در ایالات متّحده -که نزدیک به نیمی از سقط‌های القاشده را سقط مجدّد تشکیل می‌دهد- عدم دریافت روش پیشگیری و استفاده از الکل یا موادّ مخدّر، بسیار با افزایش سقط مجدّد همراه است.
مشاورۀ جامع در زمینۀ گزینه‌های پیشگیری از بارداری همیشه جزو مراقبت‌های مربوط به سقط نیست و این نارسایی توجیه‌کنندۀ بسیاری از سقط‌های مجدّد است. تحقیقات حاکی از آن است که مشاوره در زمینۀ تنظیم خانواده در یک کلینیک سقط جنین به‌خوبی پذیرفته می‌شود و استفاده از روش‌های مدرن پیشگیری از بارداری را در پی دارد.
زنانی که یک بارداری را خاتمه می‌دهند، بیشتر از دیگران در معرض خطر بارداری ناخواستۀ دیگری قرار دارند. پزشکان باید فرصت را برای یاری‌رساندن به این زنان -که به‌شدّت در این برهه از زمان برای به‌کارگیری روش‌های جلوگیری از بارداری انگیزۀ قوی‌تری پیدا کرده‌اند- مغتنم شمارند.
زمان مطلوب برای ارائۀ روش جلوگیری از بارداری بلافاصله پس از درمان یک سقط ناایمن، به‌ویژه در زنانی است که به علّت عدم دسترسی به وسایل پیشگیری در معرض خطر بالای بارداری ناخواستۀ بعدی قرار دارند. مشاورۀ پیشگیری از بارداری پس از سقط و آغاز استفاده از روش ضدّ بارداری در روز انجام سقط مداومت بیشتری را در به‌کارگیری روش‌های پیشگیری از بارداری به همراه دارد. ایمن‌بودن استفادۀ بلافاصلۀ IUD، تزریق مدروکسی پروژسترون استات طولانی‌اثر و آغاز مصرف قرص‌های ضدّ بارداری خوراکی به دنبال سقط‌های سه‌ماهۀ اول و دوم به‌خوبی اثبات شده‌اند. داده‌ها دربارۀ سایر روش‌ها (قرص‌های حاوی پروژستین، نورپلانت، ایمپلانون، روش‌های پوستی و مبهلی) را می‌توان از پژوهش‌های صورت‌گرفته روی زنان پس از وضع حمل استخراج کرد.
از ایمن و مؤثّر بودن کار گذاشتن IUD بلافاصله پس از سقط سه‌ماهۀ اول مطّلع هستیم، امّا اطّلاعات در مورد سه‌ماهۀ دوم محدودتر است. یک پژوهش هم‌گروهی آینده‌نگر با شرکت 256 زن میزان پایین خروج خودبه‌خودی (3%) و قطع استفادۀ (3/8%) همراه با میزان بالای پذیرش IUD به دنبال سقط جرّاحی سه‌ماهۀ دوم را نشان داد. میزان عفونت افزایش زیادی نداشت.
به‌طور خلاصه قرار دادن IUD و آغاز فوری استفاده از مدروکسی‌پروژسترون استات طولانی‌اثر، قرص‌های حاوی پروژستین، روش‌های ایجاد سدّ فیزیکی (کاندوم) به دنبال سقط سه‌ماهۀ اول یا دوم ضروری است. پس از ختم انتخابی بارداری زیر دوازده هفته می‌توان قرص‌های ضدّ بارداری استروژن- پروژستین را بلافاصله شروع کرد. پس از حاملگی دوازده هفته یا بیشتر برای اجتناب از خطر ترومبوآمبولی وریدی پس از زایمان باید از قانون هفتۀ سوم پس از زایمان تبعیت کرد.
اطّلاعات در مورد میزان بارداری‌های ناخواسته متعاقب استفاده از روش‌های جدیدتر جلوگیری از بارداری به دنبال سقط سه‌ماهۀ دوم محدود است. با این حال آغاز همۀ روش‌های هورمونی جلوگیری از بارداری بلافاصله پس از سقط سه‌ماهۀ دوم مورد تأیید سازمان بهداشت جهانی است و خطر سقط مجدّد را کاهش می‌دهد. تصوّر بر این است که حلقۀ مهبلی و پوستی ضدّ بارداری به همان اندازۀ قرص‌های ضدّ بارداری خوراکی مؤثّر و ایمن‌اند. زمان انجام سقط زمان مطلوبی برای ارائۀ یک روش جلوگیری از بارداری مثل IUD و ایمپلنت است که نیاز به پزشک یا مامای متبحّر دارند.
