زایمان طبیعی؛ یک شانس یا یک معضل
سه شنبه 7 فروردین 1403
اولین دغدغۀ یک زن باردار، چگونگی تولّد فرزندش است. این دغدغه بیش از آنکه متوجّه سلامت نوزاد باشد، متوجّه آسایش و راحتی مادر در هنگام زایمان است. زنان باردار، به‌خصوص در حاملگی اوّلشان با دلهره و نگرانی، لحظۀ زایمان را انتظار می‌کشند و این نگرانی باعث می‌شود که مصرّانه از پزشک خود درخواست کنند که زایمان همراه با بیهوشی (سزارین) داشته باشند. آن‌ها می‌خواهند وقتی که به هوش آمدند، فرزندشان در کنارشان خوابیده باشد. این موضوع در سال‌های اخیر بسیار شدّت یافته و شرایط به گونه‌ای شده است که عمل سزارین -که زمانی خانم‌های باردار از آن واهمه داشتند و برای خود نقص می‌پنداشتند- به مرور زمان به یک ارزش، کار عادّی و پسندیده تبدیل شد و اگر کسی خود تصمیم به زایمان طبیعی بگیرد، مورد تعجّب دیگران قرار می‌گیرد.
با تغییر شرایط فرهنگی در سال‌های اخیر سزارین مد شده است. وقتی به خانم بارداری در بدو ورود به مراکز درمانی فرصت زایمان طبیعی داده می‌شود، می‌پندارد که مورد ظلم آشکار قرار گرفته است. اشکال کار کجاست؟ چرا سزارین در طول زمان تبدیل به ارزش شده است؟ چه کسانی در ایجاد این معضل مقصّر بوده‌اند؟
بدیهی است که تنها یک گروه را نمی‌توان مقصّر دانست؛ مادران ما مقصّر بوده‌اند، چون نتوانستند دختران خود را از نظر روحی آمادۀ زایمان طبیعی کنند؛ مردان همسرانشان را به لحاظ روحی همراهی نکرده‌اند و بالاخره ما پزشکان نیز مقصّریم، چون نتوانستیم در مقابل بیماران برای سزارین مقاومت کنیم و درمان درست و راه صحیح را به آن‌ها پیشنهاد دهیم.
اگر برای دختران جوان خود موارد زیر را بیان کنیم، هرگز با انجام زایمان طبیعی مخالفت نمی‌کنند؛
بیشترین اقدامی که برای ترویج فرهنگ زایمان طبیعی و نزدیک‌شدن به استاندارد بهداشت جهانی و کاهش آمار سزارین ضروری است، انجام فعّالیت‌های فرهنگی و آگاهی به مادران دربارۀ مزایای زایمان طبیعی و در صورت لزوم و نیاز بیمار انجام زایمان بدون درد است.
- زایمان طبیعی یک فرصت و موهبت الهی است که تنها در اختیار بعضی از زنان قرار می‌گیرد و موجب تقرّب الهی می‌شود.
- زایمان طبیعی در راستای فیزیولوژی طبیعی بدن است، در حالی که سزارین یک عمل تحمیلی و غیرفیزیولوژی است.
- زایمان طبیعی از نظر روحی موجب افزایش اعتماد به نفس یک زن شده و نقطۀ عطفی در زندگی وی محسوب می‌شود؛ این مسئله به خانم‌ها کمک می‌کند تا بار مشکلات زندگی را راحت‌تر به دوش بکشند و در نابسامانی‌ها تصمیم درست بگیرند و دچار سرخوردگی نشوند. بیشتر افراد نسل جوان روحیۀ بسیار شکننده و آسیب‌پذیری دارند و با کوچک‌ترین مشکلی ندای جدایی از همسر را سر می‌دهند.
- مهم‌ترین نکته این است که در زایمان طبیعی عوارض یک جرّاحی سنگین به مادر تحمیل نمی‌شود و دورۀ نقاهت بسیار کوتاهی دارد. توجّه به این نکته ضروری است که مادران قوی فرزندانی قوی به جامعه تحویل می‌دهند. حال با توجّه به بخشنامه‌های اخیر وزارت بهداشت مبنی بر ترویج زایمان طبیعی و ابلاغ آن به بیمارستان‌های خصوصی و دولتی این سؤال مطرح می‌شود که برای پیشبرد این هدف چه راهکارهایی در پیش داریم؟
- توصیه به مادران برای شرکت در کلاس‌های آمادگی زایمان و توجّه به این نکته که زایمان بی‌درد یک روش نوین و منطقی و جایگزین سزارین اختیاری است. بانوان باردار با مراجعه به این کلاس‌ها و بالا بردن سطح آگاهی خود می‌توانند بر ترس و واهمۀ زایمان طبیعی غلبه کنند.
- اطمینان بیمار از اینکه پزشک در طول زایمان در کنارش است و در صورت درد شدید و غیرقابل تحمّل، مرحلۀ بی‌دردی انجام می‌شود و این بی‌دردی قابل تکرار است.
- جلسات مشاوره با متخّصص بیهوشی در سه ماهۀ آخر بارداری برگزار می‌شود و راه‌های زایمان بی‌درد معرفی می‌شود.
