کودکان را از دندان‌پزشکی و درمان ریشه نترسانید!
دوشنبه 4 اردیبهشت 1402
کودکان به دلایل مختلف ممکن است به درمان‌های دندان‌پزشکی نیاز پیدا کنند. در سن‌های خیلی پایین طبیعی است که کودکان همکاری لازم را با دندانپزشک نداشته باشند، البته متخصصان دندان‌پزشکی اطفال می‌توانند با روش‌های تخصصی همکاری این کودکان را جلب کنند و در بیشتر موارد برای کودکان حتی با سنّ پایین کار دندان‌پزشکی انجام دهند. اما گاهی کودکانِ به‌نسبت بزرگ‌تر با دندان‌های دائمی نیز از کار دندان‌پزشکی وحشت دارند و همکاری نمی‌کنند و از آنجایی هم که دندان‌های مورد نیاز درمان این کودکان در مراجعه به متخصص درمان ریشه دائمی است، به هر نحوی نگهداری این دندان‌ها و جلوگیری از پوسیدگی آن‌ها ضروری است.
کودکانی که تجربۀ بستری شدن قبلی در بیمارستان را داشته‌اند و کودکانی که تجربۀ بدی از درمان‌های دندان‌پزشکی پیشین دارند، اغلب همکاری کمی در مطب‌های دندان‌پزشکی نشان می‌دهند. تعدادی از والدین هم هستند که از درمان‌های پزشکی و دندان‌پزشکی به‌عنوان ابزار تهدید برای تربیت کودک خود استفاده می‌کنند، مثلاً به کودک می‌گویند: «اگر به حرفم گوش نکنی، آمپول می‌زنیم!» یا خودشان دچار وحشت از درمان‌های دندان‌پزشکی بوده و باور‌های غلطی را به فرزند خود انتقال داده‌اند؛ مدام در خانه درمورد آمپول دندان‌پزشکی یا درد دندان‌پزشکی حرف زده‌اند و یا حتی استرس خود را ناخودآگاه به فرزند خود بدون اینکه حرف بزنند انتقال داده‌اند.
پیشنهاد ما به والدین گرامی این است که اگر نمی‌توانید اطلاعات درستی درمورد درمان‌های دندان‌پزشکی در اختیار کودکتان قرار دهید، بهتر است اطلاعات اشتباهی را با او در میان نگذارید. اصلاً با فرزندتان در این مورد صحبت نکنید و بگذارید خودش با قضیه مواجه شود و پیش‌زمینۀ ذهنی منفی در این مورد نداشته باشد. کودکانی که پیش‌زمینۀ ذهنی ندارند، اغلب همکاری خوبی در درمان دندان‌پزشکی نشان می‌دهند. شمار والدین تک‌فرزند در جامعه افزایش یافته است. خانواده‌هایی که فرزندان در آن‌ها محوریت پیدا کرده‌اند نیز بیشتر شده‌اند. درنتیجه نوعی از کودکان هم هستند که به‌علت مرکز توجه بودن در خانواده حاضر نیستند که در درمان‌های دندان‌پزشکی از خود انعطاف نشان دهند. خیلی از والدین این بچه‌ها سعی کرده‌اند که با رشوه دادن به این بچه‌ها آن‌ها را به کارهایی که مایل نیستند تشویق کنند. این کودکان با رشوه گرفتن درس می‌خوانند، با رشوه گرفتن مدرسه می‌روند، با رشوه اتاقشان را مرتب می‌کنند و... . در مراجعه به دندانپزشک هم پیشنهاد رشوه از سوی والدین، رفتار همکاری این کودکان را کاهش می‌دهد، یعنی کودک فکر می‌کند که چون درمان دندان‌پزشکی چیز بد و اذیت‌کننده‌ای است، والدین برای او جایزه و رشوه در نظر گرفته‌اند، بنابراین همکاری کمتری از خود نشان می‌دهد.
نکاتی که والدین هنگام مراجعه به دندانپزشک برای درمان دندان‌پزشکی فرزند خود باید به آن توجه کنند
در هنگام مراجعه به دندانپزشک سعی کنید بیشتر از اینکه خودتان با کودکتان صحبت کنید، اجازه دهید دندانپزشک با کودکتان صحبت کند. کودک باید متوجه شود که مسئول مستقیم درمان و نیاز‌های او در مطب دندان‌پزشکی، دندانپزشک است (نه پدر و مادر) و سعی کند با او ارتباط برقرار کند، نه اینکه ارتباطش از مجرای گفتمان والدین باشد.
کار با بچه‌ها حساسیت‌های خاص خود را دارد. بشخصه سعی بر این است که حتماً یک جلسه پیش از درمان، جلسۀ معاینه و معارفه وجود داشته باشد و توضیحات کافی درمورد درمان به والدین و مهم‌تر از آن به کودک داده شود.
پیشنهاد ما به والدین گرامی این است که اگر نمی‌توانید اطلاعات درستی درمورد درمان‌های دندان‌پزشکی در اختیار کودکتان قرار دهید، بهتر است اطلاعات اشتباهی را با او در میان نگذارید. اصلاً با فرزندتان در این مورد صحبت نکنید و بگذارید خودش با قضیه مواجه شود و پیش‌زمینۀ ذهنی منفی در این مورد نداشته باشد.
در سنینی که بچه‌ها نیازمند درمان اندودنتیک دندان‌های دائمی می‌شوند، با توجه به شکل‌گیری شخصیت کودک، عزت‌نفس کودک باید در طی درمان حفظ شود. بنابراین درمان توأم با گول زدن، زور و یا اقدامات تهدیدی بی‌معنی است و کارایی ندارد. این روش‌ها حتی اگر کارآیی هم داشته باشد، لطمه‌ای که به عزت‌نفس و روحیۀ کودک می‌زند و تصویری که از درمان دندان‌پزشکی تا پایان عمر در ذهن کودک حک می‌کند، ارزش درمان را زیر سؤال می‌برد. بنابراین درمان دندان‌پزشکی نباید به هر قیمتی انجام شود.
کودک در این سن به منزلۀ یک انسان با حقوق معین درنظر گرفته شده است و مستقیم مورد خطاب ما قرار می‌گیرد. همۀ توضیحات مستقیم به خود او داده می‌شود و به سؤالاتش پاسخ داده می‌شود. حتی رضایت آگاهانه هم به فراخور سن و میزان توجهی که نشان می‌دهد اخذ می‌شود.
