گردشگری تندرستی؛ فرصتی ناشناخته
پنجشنبه 31 فروردین 1402
در روزگاری که ما زندگی می‌کنیم اهمیت گردشگری تا آن حد است که همراه نفت و خودروسازی از تجارت‌های پُرسود دنیا به‌شمار می‌آید. در این بین، افزایش توان رقابت ایران در صنعت گردشگری سلامت می‌تواند منابع مالی سرشاری را به کشور سرازیر کند. گردشگری سلامت از سه نوع گردشگری تشکیل شده است:
- نوع اول گردشگری تندرستی (Wellness tourism) است. در این نوع از گردشگری فرد احساس ناخوشی و بیماری ندارد و صرفاً برای ارتقای سلامت به گردشگری می‌پردازد. در این گردشگری شخص با بهره‌گیری از موهبت‌های طبیعی مانند آبوهوا، استفاده از آب‌های گرم و معدنی، دریا، استفاده از گل‌ها و لجن‌های طبیعی و... مانع بروز برخی بیماری‌ها می‌شود.
- نوع دوم، گردشگری درمانی با استفاده از منابع طبیعی یا Curative tourism است. استفاده از منابع طبیعی مانند نور خورشید، آبوهوا، استفاده از آب‌های گرم و معدنی، لجن‌ها و گل درمانی و... به‌منظور التیام و بهبود برخی از بیماری‌هاست.
- نوع سوم گردشگری پزشکی یا medical tourism است. استفاده از خدمات درمانی و تشخیصی کشورِ مقصد به‌منظور بهبود بیماری گردشگر است.
در ادامه به گردشگری تندرستی می‌پردازیم
گردشگری تندرستی
دیگر شکی نیست که تندرستی و حال خوب از یک مقولۀ رایج سفر به یک موتور محرّک صنعت تغییر کرده است، به‌طوری‌که شیوه‌های پاسخ‌گویی هواپیماها، خطوط هوایی، هتل‌ها و بازاریاب‌های مقصدهای گردشگری به نیازهای جسمی و روحی مشتریان و مصرف‌کنندگان را نیز تغییر داده است. گردشگری تندرستی به‌عنوان مبحثی جدید در مسافرت همچنان رو به تکامل است، بنابراین اکنون زمانی مهم و حیاتی برای گردشگری تندرستی است. اینکه اکنون گردشگری تندرستی چطور فهمیده می‌شود، تأثیری ماندگار بر چگونه توسعه یافتن و پیشرفت این صنعت دارد، چراکه این نوع از گردشگری، مصرف‌کنندگان کسب‌وکارها، مقصدها و مردم آن مناطق را تحت‌ِتأثیر قرار می‌دهد.
تعریف تازه‌ای که از گردشگری تندرستی بیان شده بدین صورت است: گردشگری تندرستی یک سفر هدفمند برای بهبود خوشبختی ذهنی، جسمی یا روحی است که دربرگیرندۀ اکتشاف، ارتباط، دگرگونی و تحقق است و مشارکت مثبت میان افراد، فرهنگ‌ها و طبیعت را بالا می‌برد. تحقیقات نشان می‌دهد که خوشبختی عاطفی اگر از سلامت جسمانی برای یک مسافر مهم‌تر نباشد، کمتر هم نیست. گزارش‌های مربوط به صنعت اسپا نیز نشان داده‌اند که درمان‌های اسپا بیشتر برای کاهش استرس رزرو می‌شوند. بیشتر مشتریان به دنبال سفر تجربی هستند و این عقیده را دارند که وقتی به خانه برمی‌گردند انسانی بهتر و آگاه‌تر شده باشند. در حال حاضر، تقاضایی جهانی برای تجربه‌های تازه‌ای از سفر وجود دارد که پیوندهای عاطفی عمیقی ایجاد می‌کند. نشان‌های تجاری مسافرتی در حال توسعه و تدوین خدمات شخصی‌تر و خصوصی‌تر هستند که بر پیوند خوردن گردشگران با فرهنگ محلی، ذائقه‌ها و تجربه‌های منحصربه‌فرد بومی تمرکز می‌کنند. هدف آن‌ها تقویت سطح بالاتری از مشارکت گردشگران در سفر است.
مردمی که به تعطیلاتی همراه با فعالیت‌های حال‌خوب‌کن علاقه‌مند هستند به‌دنبال دگرگونی می‌گردند. گویی چیزی در زندگی وجود دارد که دوست دارند تغییرش دهند. آن‌ها به‌دنبال شیوه‌ای هستند تا با آن برای زندگی معنا بسازند و ارتباط قوی‌تری در جهان برقرار کنند. این افراد دیگر با یک جلسۀ اسپای کوتاه‌مدت راضی نمی‌شوند، بلکه به‌دنبال مزایا و معانی بلندمدت هستند. این‌ها مواردی است که در تعریف تازۀ گردشگری تندرستی به آن‌ها توجه شده است. اگر مقصود ما پذیرایی از مهمانان با پناهگاهی توأم با صلح و استقبال و رهاندن آن‌ها از فشارهای جهان بیرون است ـ جایی که کانون تمرکز، خودمراقبتی و کاهش استرس است ـ بنابراین فهمیدن سفر تندرستی نکته‌ای کلیدی است. چنین سفرهایی با تجربه‌های ناملموس ترویج و تبلیغ می‌شوند. صنعت گردشگری سلامت با در اختیار گرفتن تعریف تازۀ گردشگری تندرستی می‌تواند نسبت به افزایش درآمد خود نیز امیدوار باشد.
با توجه به گسترش و رونق گردشگری تندرستی در سراسر دهکدۀ جهانی، یک شرکت امریکایی با ابتکار عملی تازه سبک نوینی از این زیرمجموعۀ گردشگری سلامت را ارائه داده که اتفاقاً مورد توجه بسیاری از علاقه‌مندان قرار گرفته است. شرکت خدمات گردشگری «جهان آبی» ـ که دفتر مرکزی آن در ایالات متحدۀ امریکاست ـ با تجهیز و بازسازی یک کشتی کروز دریایی اقدام به برقراری تور تناسب‌اندام، تندرستی و ورزشی برای گردشگران کرده است. این کروز دریایی درواقع محل برگزاری تور گردشگری با دوره‌های متفاوتی است که «کروز سبک زندگی فعال» نام دارد. این تور با دوره‌های کوتاه‌مدت یک هفته‌ای، میان‌مدت یک‌ماهه و طولانی‌مدت دوماهه برای علاقه‌مندان در بخش‌های مختلف تندرستی خدمات ارائه می‌دهد. سالن‌های غذاخوری تنها به ارائۀ غذاهای ارگانیک با رژیم‌های مخصوص هر گروه از گردشگران و براساس برنامه‌های ارائه‌شدۀ متخصصان تغذیه فعالیت می‌کنند و اغلب سالن‌ها به انواع ورزش‌ها مثل ایروبیک، استخر، سولاریوم، ماساژ، فیتنس، تنیس، بدمینتون، دو میدانی و... اختصاص داده شده‌اند.
توجه به گردشگری تندرستی در موقعیت امروز جهان بسیار حائز اهمیت است، چون اغلب مردم در شرایط روحی بد ناشی از استرس و نگرانی درمورد بیماری کرونا و غم از دست دادن اقوام و دوستان خود به‌سر می‌برند، در شرایطی که حتی امکان عزاداری وجود نداشت. همچنین جهت کاهش فشار کاری پُرتنش و طولانی‌مدت برای تعدادی از مشاغل مانند گروه‌های درمانی، گردشگری تندرستی می‌تواند مفید باشد. از این رو، مهیا ساختن بستری برای کاهش تنش روانی این افراد در زمان پساکرونا یا در زمانی‌که بیماری تا حدی کنترل شود و امکان سفر با شیوه‌نامه‌های بهداشتی فراهم آید، می‌تواند درآمد و آوازۀ خوبی را برای شرکت‌های گردشگری، دهکده‌های سلامت و کشور میزبان به همراه داشته باشد.
شایان ذکر است که بیشتر مطالب این مقاله از خبرگزاری گردشگری سلامت ایران استخراج شده است.
