تعریف مادر جایگزین
دوشنبه 14 اسفند 1402
در جامعه ایران، فرزندآوری به عنوان یکـی از ارزش هـای خانواده اهمیت بسیار زیادی دارد. در چارچوب سیاستهای کلی جمعیـت و همچنین قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، بر افزایش باروری و کمک به زوجین نابارور تاکید شده است. در همین راستا، حمایت از زوجین نابارور و دسترسی آنها به تکنولوژی های کمک بـاروری بـه یکـی از اهداف و سیاستهای مورد توجه برای متخصصان و برنامه ریزان این حوزه تبدیل شده است. در حال حاضر، تکنیک فناوری رحم جایگزین یا رحم اجاره ای به عنوان یکی از روشهای نوین کمک باروری مورد توجه زوجین نابارور و مراکز درمان ناباروری است.
مادر جایگزین شخصی است که پس از لقاح اسپرم و تخمک، جنین به رحم وی منتقل می‌شود و او در طی 9 ماه وظیفه نگهداری از جنین را بر عهده گرفته و پس از تولد، نوزاد را به والدین اصلی تحویل میدهد.
شرایط لازم برای کاندید شدن رحم اجاره ای
سن بین20 تا 35 سال
داشتن حداقل یک فرزند سالم
نداشتن سابقه سقط جنین، زایمان زودرس، فشار خون و دیابت
نداشتن مشکل جسمی و روحی یا بیماری زمینه ای در فرد حامل
عدم استفاده از داروهای خاص
عدم مصرف سیگار و الکل
رحم اجاره‌ای یا مادر جایگزین روشی است که در آن یک زن (مادر جایگزین) فرزند زوجی را که به روشهای معمول قادر به بچه‌دار شدن نیستند، در رحم خود حمل می‌کند. نداشتن رحم مادرزادی، ناموفق بودن درمان های مکرر، سقط های مکرر، بیماری‌های قلبی و سرطانی و یا ساختمان غیرطبیعی رحم ازجمله دلایل تصمیم به استفاده از فناوری‌های مادر جایگزین است.
رحم جایگزین به دو صورت قابل انجام است:
- جزئی )نسبی یا سنتی( که در این صورت مادر جانشین (دهنده تخمک) با پدر قانونی، والدین ژنتیکی کـودک می باشند و از روش لقاح آزمایشگاهی برای کشت جنین استفاده می کنند.
- جایگزینی کامل که در این صورت مادر جایگزین هیچ ارتباط ژنتیکی با جنین نداشته و فقـط جنین زوج دیگر را پرورش میدهد.
موضوع رحم اجاره ای و توسعه روزافزون کاربرد آن، عـلاوه بـر مسـائل قـانونی و حقـوقی دارای ابعاد اجتماعی و فرهنگی مختلفی است و تحقیقات اجتماعی گسترده تـر و عمیـق تـری را طلب می کند.
