شیردهی پس از جرّاحی ترمیمی پستان
یکشنبه 16 مهر 1402
امروزه به‌خوبی مشخّص شده که شیردهی هم برای مادر و هم برای نوزاد فواید فراوانی دارد و توصیه می‌شود که نوزادان حداقل تا شش ماهگی به‌صورت مدوام از شیر مادر تغذیه کنند، سپس تا زمانی که غذاهای مکمّل مناسب دریافت می‌کنند (تا دو سالگی)، شیردهی تداوم یابد. از طرف دیگر نشان داده شده که جرّاحی‌های زیبایی پستان -که امروزه به عنوان هشتمین جرّاحی پلاستیک مطرح است- با کاهش درد‌های شانه، پشت و گردن و کاهش سردرد باعث بهبود کیفیت زندگی زنان و بهبود میزان اضطراب و افسردگی خانم‌ها می‌شود.
در حالی که مشخّص شده که هم شیردهی و هم جرّاحی‌های پستان هر یک به نوبۀ خود مفیدند، این موضوع هنوز مشخّص نشده که این جرّاحی‌های ترمیمی چه اثری بر میزان شیردهی زنان دارد و اینکه آیا روش‌ها و تکنیک‌های مختلف جرّاحی‌های پستان می‌تواند بر میزان شیردهی خانم‌ها اثرگذار باشد یا نه. پژوهش‌های انجام‌‌شده در این باره نشان می‌دهد که حفظ کلّ ستون بافتی زیر نوک پستان و هالۀ اطراف آن با انواع تکنیک‌های جرّاحی پلاستیک عمده‌ترین عامل در حفظ میزان شیردهی خانم‌هاست. در ادامه به سؤال‌هایی که دربارۀ شیردهی پس از جرّاحی مطرح می‌شود، اشاره می‌کنیم:
آیا خانمی که عمل جرّاحی ترمیمی پستان انجام داده، می‌تواند به فرزند خود شیر دهد؟ پاسخ: بله، زنانی که سابقۀ جرّاحی ترمیمی پستان دارند، از این توانایی برخوردار خواهند بود که به فرزندشان شیر دهند. البته باید به این نکته تأکید داشت که میزان شیردهی در زنان مختلف متفاوت است. بعضی از زنان به‌طور کامل توانایی شیردهی را حفظ می‌کنند و بعضی دیگر از میزان توانایی‌شان کاسته می‌شود. قبل از تولّد نوزاد نمی‌توان به‌طور دقیق این توانایی را ارزیابی کرد. هرچه فاصلۀ بین جرّاحی‌های ترمیمی پستان و تولّد نوزاد بیشتر باشد، احتمال حفظ توانایی شیردهی بیشتر خواهد بود.
کدام نوع از جرّاحی‌های ترمیمی پستان بر توانایی شیردهی اثرگذار است؟
هر چقدر جرّاح در زمان جرّاحی مجاری شیردهی و اعصاب پستان را بیشتر تحت برش جرّاحی قرار دهد، احتمال شیردهی کاهش خواهد یافت. اگر نوک پستان و هالۀ قهوه‌ای رنگ نوک سینه به بافت سینه متّصل باشد، احتمال این وجود دارد که شیردهی ادامه پیدا کند، امّا اگر نوک پستان برداشته شود، مجدّداً بازسازی شود، آسیب وارد شده به عصب‌ها و مجاری سینه جریان شیر را محدود می‌کند و حسّاسیت نوک سینه را کاهش می‌دهد. حفظ عصب‌ها در شیردهی حیاتی است، زیرا باعث آزاد شدن پرولاکتین و اکسی‌توسین می‌شود، یعنی هورمونی که باعث تولید و خروج شیر می‌شود. شیردهی به شیوۀ جرّاحی بستگی دارد. شیوۀ ما بیشتر به گونه‌ای است که با شیردهی زنان سازگار باشد. برش‌های ایجادشده در قسمت زیر سینه مشکل ایجاد نخواهد کرد، امّا برش‌های لبخند مانند در اطراف نوک سینه می‌تواند احتمال شیردهی را کاهش دهد.
جرّاحی‌هایی که در آن‌ها حجم پستان افزایش داده می‌شود یا بافت پستان به بالا کشیده می‌شود و یا تحت اقدامات نمونه‌برداری تشخیصی قرار می‌گیرد، نیز ممکن است تا حدودی توانایی شیردهی را تحت تأثیر قرار دهد. به‌طور کلّی اگر نوک پستان و هالۀ اطراف آن تا حدّ امکان حفظ شود، باعث می‌شود میزان شیردهی کمتر تحت تأثیر قرار گیرد.
زنانی که تحت عمل جرّاحی پستان قرار می‌گیرند، چه اقداماتی باید انجام دهند تا توانایی شیردهی آنان افزایش یابد؟
نکتۀ کلیدی در افزایش شیر، خارج کردن تا حدّ امکان شیر تولیدی از پستان در طیّ دو هفتۀ اول پس از زایمان است. هرچه نوزاد شیر بیشتری را بمکد، تولید شیر نیز بیشتر خواهد شد. از طرف دیگر تخلیة شیر با دست مادر در طیّ هفته‌های اول زایمان باعث افزایش شیردهی می‌شود. در آخر اگر به جرّاحی ترمیمی سینه فکر می‌کنید، بهتر است این جرّاحی تا زمانی که نوزاد را از شیر می‌گیرید، به تعویق بیفتد، زیرا سینه‌ها در زمان بارداری و شیردهی تغییر می‌کند و این تغییر ممکن است زیاد و غیرقابل برگشت باشد.
