آنچه که باید درباره ارتباط انسان و کبوتر باید بدانیم
سه شنبه 14 اسفند 1403
در حال حاضر شهرها از جمعیت کبوترهای وحشی پر شده‌اند که نیمی از آنها حامل بیماری‌های عفونی هستند و قادرند تا 60 نوع پاتوژن مختلف را در یک زمان حمل کنند. وجود این پرندگان منجر به انتقال بیماری به انسان می‌شود و تعداد زیادی بیماری با شدت و علائم مختلف وجود دارد. آنها همچنین ناقل انگل‌هایی از قبیل کنه و مایت کبوتر هستند که بیماری را منتقل می‌کنند. لذا آگاهی از بیماری‌های قابل انتقال از کبوترها به انسان ضروری است. در ادامه به چند نمونه از بیماری‌های قابل انتقال از کبوترها اشاره می شود.
*بيماري اورنيتوز
یکی از شناخته‌شده‌ترین بیماری های قابل انتقال ازکبوتر به انسان است که با وجود معروف و خطرناک بودن، میزان ابتلای انسان به آن در مقایسه با تعداد بسیار زیاد پرندگان در طبیعت زیاد نیست. پرنده مبتلا علایمی مانند اسهال، سرفه و ترشحات از چشم و بینی خواهد داشت. این بیماری در انسان علایم شبه‌آنفلوآنزا مانند تب بالا، لرز، سردرد شدید و تنفس سخت ایجاد می کند و در صورت درمان نشدن به موقع حتی می تواند به مرگ منجر شود. افراد دچار نقص سیستم ایمنی مانند مبتلایان به ویروس ایدز، بیماران تحت شیمی درمانی، نوزادان و کودکان زیر 5 سال، افراد مسن و افرادی که پیوند عضو انجام داده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند.
* بیماری سل
از دیگر بیماری های مشترک بین انسان و کبوتر ، سل است که البته خطر انتقال عامل ایجاد سل از پرندگان به انسان نسبت به سایر حیوانات کمتر است و در صورت ابتلای انسان، معمولا درگیری موضعی گره‌های لنفاوی یا زخم عفونی موضعی نشانه آن خواهد بود.ش
*آنفلوآنزای پرندگان
آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان، یک بیماری ویروسی و واگیردار است که اگرچه بر اساس اعلام سازمان دامپزشکی، کشورمان عاری از این بیماری است، اما در صورت بروز نشانه‌های این بیماری در کبوتر، معدوم کردن آنان در اسرع وقت لازم است. مهم‌ترین راه انتقال، مدفوع پرنده بیمار (به دلیل دفع میزان بالای ویروس در آن) و تماس مستقیم با پرنده، مدفوع آن یا سطوح و اشیای آلوده به مدفوع پرنده است.
*عفونت‌های قارچی
یکی از عوامل قارچی مشترک و مهم بین انسان‌ها و پرندگان، قارچی به نام کریپتوکوکوس است که به‌خصوص در مبتلایان به ایدز می تواند سبب ایجاد مننژیت‌های خطرناک و کشنده شود. این عامل بیماری زا معمولا به دلیل دمای بالای بدن پرنده، نشانه خاص یا شدیدی ایجاد نمی کند و با این که بیشتر در کبوتر حایز اهمیت است، اما باید به یاد داشت که فضولات پرندگان خانگی می تواند مخزن این قارچ باشد. بنابراین به افرادی که دچار نقص سیستم ایمنی هستند، توصیه می شود از نگهداری پرندگان، به‌ویژه کبوتر، پرهیز کنند.
*بیماری های انگلی
انگل‌های خارجی مانند شپش‌ها هم ممکن است از طریق کبوتر به انسان منتقل شوند. گاهی ابتلای کودکان و خردسالان، به خصوص دختربچه‌ها به شپش و رفتن آنها به مهدکودک یا مدرسه می تواند باعث ابتلای دیگران شود.
*آلرژی یا حساسیت
احتمال ایجاد حساسیت به پرندگان نسبت به سایر حیوانات کمتر است، اما برخی افراد ممکن است به پر کبوتر، ذرات جدا شده از پوست آنها، بزاق یا مدفوع پرنده حساسیت داشته باشند و علایمی مانند سرخی پوست، ترشح و سوزش چشم و بینی،وگلودردرا بروز دهند. از آنجا که مدفوع خشک پرنده می تواند به‌صورت گرد و ذرات معلق در فضا درآید و استنشاق گردد، لذا برای پیشگیری از ابتلا به آلرژی یا عود علایم، لازم است حتما مدفوع به‌صورت مستمر و منظم تمیز شود.
اقدامات احتیاطی هنگام تمیز کردن فضولات کبوتر استفاده از ماسک و دستکش و در صورت امکان لباس یکبار مصرف ضروری است. از تماس مستقیم پوست با فضولات خودداری فرمایید و پس از اتمام کار دستان خود را کاملاً شسته و ضدعفونی کنید. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند یا مبتلا به سرطان هستند از تمیز کردن فضولات به شدت خودداری کنند. هنگام حذف فضولات از محیط استفاده از شلنگ آب بخصوص با فشار زیاد را به حداقل برسانید تا گرد و غبار فضله ها وارد هوا نشود و از انتشار گرد و غبار پیشگیری شود. بهتر است ابتدا محیط آلوده را خیس کرده و با وسیله کاردک مانند فضله ها را پاک نمود سپس فضولات را داخل کیسه های محکم پلاستیکی قرار داده و دور بریزید در صورت مشاهده حشرات بعد از پاکسازی باید ازطریق کارشناسان ماهر دفع آفات اقدام به سمپاشی و پاکسازی محیط نمود.
بیماری‌های دیگر
ژیاردیوزیس، سالمونلوزیس، کلی باسیلوزیس، کریپتوسپوریدیوزیس و کمپیلوباکتریوزیس را هم می توان پنج بیماری دیگری دانست که عامل ایجاد اسهال، التهاب معدی روده‌ای، تهوع، استفراغ و تب در انسان هستند و ممکن است از طریق کبوتر به انسان منتقل شوند.
فضله و مدفوع کبوترهای وحشی یکی از روش های انتقال بیماری به انسان می باشد. بیشترین خطر ابتلا به بیماری برای افرادی است که سیستم ایمنی بسیار ضعیفی دارند. یکی از روش های متدوال انتقال بیماری در هنگام نظافت فضولات پرندگان گرد و غبار ناشی از فضولات وارد ریه ها شده و بیماری های خطرناکی را به افراد انتقال می دهند.
