دررفتگی مکرّر شانه
شنبه 5 خرداد 1403
مفصل شانه به دلیل دامنۀ حرکتی وسیع و ثبات ضعیف استخوانی، بیشتر از هر مفصل بزرگی در بدن دچار دررفتگی می‌شود. شایع‌ترین عارضه به دنبال دررفتگی حادّ اولیۀ شانه، تکرار دررفتگی یا بی‌ثباتی مزمن است و اگر شانه بیش از یک‌بار در برود، به آن «دررفتگی مکرّر شانه» می‌گویند. علّت دررفتگی مکرّر شانه!
عوامل مهم در بروز دررفتگی مکرّر شانه عبارت‌اند از:
• شلی رباط‌هاي بدن
• نقص استخوانی در سر بازو
• سن که هر چه سنّ بیمار در اولین دررفتگی کمتر باشد، احتمال دررفتگی بعدي بیشتر است.
• مدّت زمان بی‌حرکتی کمتر از سه هفته بعد از اولین دررفتگی
• جا انداختن اولین دررفتگی به وسیلۀ افرادی غیرمتخصّص
• میزان فعّالیت‌هاي ورزشی.
درمان!
روش‌هاي زیادي براي درمان این عارضه به‌کار رفته‌اند، ولی هیچ‌کدام بـه عنوان یک روش درمانی استاندارد یا بهترین شیوۀ درمان مقبولیت نیافته‌اند. اگر شانه در برود، چه بار اول باشد و چه بارها تکرار شده باشد، باید پزشک ترجیحاً با بیهوشی عمومی و شلی کامل عضلانی آن را جا بیندازد که آسیب بیشتري به شانه وارد نشود. اگر شانه بیش از یک‌بار دررفته باشد، یعنی دررفتگی مکرّر باشد، تنها راه درمان جرّاحی است. جرّاحی نیز به دو صورت جرّاحی باز و جرّاحی آرتروسکوپیک انجام می‌شود. هر کدام از این دو روش جرّاحی معایب و مزایایی دارند و هیچ‌کدام به‌طور مطلق بهتر از دیگري نیست؛ ولی آنچه در جرّاحی آرتروسکوپیک حائز اهمّیت است، این است که دامنۀ حرکاتی بیمار محدود نمی‌شود که در ورزشکاران این موضوع بسیار مهمّ است. جرّاح با توجّه به شرح حال بیمار، معاینۀ بالینی بیمار، بررسی عکس‌ها و MRI و با در نظر گرفتن تمام موارد، از بین دو روش جرّاحی، آن روشی را که به صلاح بیمار می‌داند، پیشنهاد می‌کند.
مفصل شانه به دلیل دامنۀ حرکتی وسیع و ثبات ضعیف استخوانی، بیشتر از هر مفصل بزرگی در بدن دچار دررفتگی می‌شود. شایع‌ترین عارضه به دنبال دررفتگی حادّ اولیۀ شانه، تکرار دررفتگی یا بی‌ثباتی مزمن است و اگر شانه بیش از یک‌بار در برود، به آن «دررفتگی مکرّر شانه» می‌گویند.
پیشگیری از دررفتگی مکرّر!
اگر دررفتگی اول به‌درستی جا نیفتاده باشد و پزشک آن را انجام نداده باشد، مثلاً شکسته‌بند محلّی یا مربّی ورزشی در زمین ورزش و بدون داروهاي مخصوص آن را جا انداخته باشد، احتمال دررفتگی مجدّد بیشتر می‌شود. بنابراین حتماً دررفتگی اول را باید یک پزشک درمان کند.
بی‌حرکتی پس از جااندازي بسیار مهم است. در هر دررفتگی مفصل شانه بافت‌های اطراف مفصل، به‌خصوص کپسول مفصلی پاره می‌شود؛ پس از جااندازي مفصل، این پارگی‌ها با مدّتی بی‌حرکت‌کردن شانه خودبه‌خود بهبود می‌یابد. اگر مدّت زمان بی‌حرکتی رعایت نشود، بافت‌ها و کپسول مفصل به‌خوبی بهبود نمی‌یابند و مفصل شانه ناپایدار و لق می‌شود و با هر ضربۀ خفیفی در می‌رود.
حرکات زیر را می‌توانید پس از بهبود آسیب‌دیدگی انجام دهید تا دورۀ نقاهت خود را کوتاه کنید.
حرکت اول
در مقابل چارچوب در بایستید و دست خود را به حال قائم نگه دارید. با پشت مچ دست خود به چارچوب در فشار وارد کنید و بکوشید دست خود را به سمت چارچوب فشار دهید. پنج ثانیه فشار را حفظ، سپس رها کنید. این حرکت را ده مرتبه و سه بار در روز تکرار کنید.
حرکت دوم
همانند حرکت قبل در مقابل چارچوب بایستید؛ با این تفاوت که این بار جلوي مچ دست خود را به چارچوب بچسبانید و سعی کنید با کف دست خود به آن فشار وارد کنید. پنج ثانیه در همین وضعیت بمانید. این حرکت را ده مرتبه و سه بار در روز انجام دهید.
حرکت سوم
یک بالش را بین سینه و بازوهایتان بگیرید و سعی کنید با بازوهایتان آن را به سمت سینه بفشارید. این فشار را براي پنج ثانیه حفظ کنید. این حرکت را نیز ده مرتبه و سه بار در روز انجام دهید.
