ایمن خانه‌تکانی کنید!
پنجشنبه 1 شهریور 1403
کمردرد، گردن‌درد، مسمومیت، تنگی نفس، حسّاسیت پوستی و درد دست و پا از رایج‌ترین عوارض خانه‌تکانی‌های نادرست و غیرایمن است؛ عوارضی که با رعایت برخی اصول سادۀ ایمنی می‌توان احتمال بروز آن‌ها را به حداقل رساند.
عامل کمردرد پس از انجام کارهای خانه، معمولاً بلند کردن اسباب و اثاثیۀ سنگین منزل، حمل نادرست اجسام سنگین و حرکت ناگهانی در ناحیۀ کمر است. گرفتگی یا اسپاسم عضلانی هم از دیگر علل شایع کمردرد محسوب می‌شود. در بیشتر موارد مجموعه‌ای از فشارها و استرس‌های مختلف در طول زمان روی کمر وجود دارد که در اثر وقوع یک رویداد خاص مثل حرکت ناگهانی یا بلند کردن یک جسم سنگین در ایّام خانه‌تکانی باعث شروع یا تشدید درد می‌شود.
دوازده توصیه برای پیشگیری از کمردرد:
1- در طول خانه‌تکانی تا جایی که برایتان مقدور است، از بلند کردن اسباب و اثاثیۀ سنگین منزل پرهیز کنید و به جای این کار از شیوه‌های جایگزین مانند هل‌دادن یا کشیدن استفاده کنید.
2- قبل از بلند کردن یک جسم سنگین دقیقاً مشخّص کنید که می‌خواهید آن را کجا بگذارید و همیشه هنگام حمل جسم سنگین یادتان باشد که آن را نزدیک به بدنتان نگه دارید.
3- فقط اسباب و اثاثیه‌ای را بلند کنید که وزن مناسبی دارند و اگر نیاز به کمک داشتید، تعارف را کنار بگذارید و حتماً از یک یا چند نفر کمک بگیرید.
4- از بلند کردن یک جسم سنگین و چرخیدن به‌طور هم‌زمان خودداری کنید. اگر هنگام حمل یک جسم سنگین نیاز به چرخیدن داشتید، یادتان باشد که از کمر نچرخید، روی پاهایتان بچرخید.
5- وقتی می‌خواهید جسم سنگینی را روی زمین بگذارید، به جای خم‌کردن کمر، زانوهایتان را خم کنید و جسم را روی زمین قرار دهید.
6- هنگام بلند کردن یک جسم سنگین از روی زمین یا موقع جابه‌جا کردن آن پشت خود را صاف نگه دارید و قوز نکنید؛ زانوهایتان را خم کنید و برای تحمّل وزن آن جسم به عضلات پایتان تکیه کنید. این کار موجب می‌شود که فشار ناشی از جسم سنگین به جای کمر به مفصل ران شما منتقل شود و گرفتگی عضلانی و درد ناگهانی عضلات، به‌خصوص کمردرد به سراغتان نیاید.
7- هنگام بلند کردن اجسام سنگین بهتر است که اول پاهایتان را به اندازۀ عرض شانه‌ها باز کنید، سپس جسم مورد نظر را بلند کنید. این کار باعث حفظ تعادل بدن می‌شود.
8- هیچ‌وقت نباید اشیای سنگین را به‌طور ناگهانی و سریع از زمین بلند کنید و هرگز در حالی که جسمی را با یک دستتان بلند کرده‌اید، سعی نکنید با دست دیگرتان جسم سنگین دیگری را بلند کنید. اگر اصرار دارید که هر دو جسم را به‌طور هم‌زمان حمل کنید، ابتدا باری را که در یک دستتان هست، زمین بگذارید، سپس هر دو جسم را هم‌زمان با هم بلند کنید.
9- وقتی در حال تمیز کردن در و پنجره یا رنگ‌کردن دیوار هستید، برای دسترسی به نقاط دورتر، به جای آنکه دست خود را به آن سمت دراز کنید، از صندلی یا نردبان استفاده کنید.
10- وقتی در حال گردگیری یا تمیز کردن وان حمّام هستید، به جای خم‌شدن بیش از حد از ناحیۀ کمر، سعی کنید آرام بنشینید و کار مورد نظرتان را انجام دهید.
11- اگر به مدّت طولانی مشغول کار در منزل هستید، مرتّب و در فواصل منظّم استراحت کنید و تا جایی که برایتان مقدور است، به‌طور متناوب تغییر وضعیت دهید.
12- نه تنها پیشنهاد همسر و فرزندانتان را برای کمک بپذیرید، بلکه خودتان به آنان پیشنهاد کمک بدهید تا علاوه بر کاستن از فشارهای مضاعف به جسمتان، موجب شوید تا مشارکت و دلسوزی بیشتری بر فضای خانواده حاکم شود.
هیچ‌وقت نباید اشیای سنگین را به‌طور ناگهانی و سریع از زمین بلند کنید و هرگز در حالی که جسمی را با یک دستتان بلند کرده‌اید، سعی نکنید با دست دیگرتان جسم سنگین دیگری را بلند کنید. اگر اصرار دارید که هر دو جسم را به‌طور هم‌زمان حمل کنید، ابتدا باری را که در یک دستتان هست، زمین بگذارید، سپس هر دو جسم را هم‌زمان با هم بلند کنید.
سه توصیه برای پیشگیری از سقوط:
1- اگر می‌خواهید از نردبان یا چهارپایه استفاده کنید، ابتدا از سطح اتّکای آن با زمین کاملاً مطمئن شوید و تا حدّ امکان از نردبان‌های دوطرفه و استاندارد استفاده کنید.
2- موقع پاک‌کردن شیشه‌ها و پنجره‌های منزل باید خیلی مراقب باشید و از رفتن روی نرده‌ها یا قرنیزهای آن اکیداً خودداری کنید.
3- هنگام شست‌وشوی بخش‌های فوقانی در، پنجره و دیوار پس از هر دو تا سه دقیقه کار مداوم، مدّت کوتاهی سرتان را پایین بیندازید و به سر و گردنتان استراحت دهید.
